جابربن یزید جعفی و بررسی اتهام غلوّ درباره وی

«ابومحمد جابربن یزید جعفی کوفی» (متوفی 128 ﻫ.ق)، از اصحاب نامدار امام محمدباقر و امام صادق علیهما السلام است. او از بزرگ‌ترین علمای شیعه‌ی امامیه بود و به رجعت اعتقاد داشت. به‌دلیل توجه جابر به بطون آیات و احادیث، که در برخی روایات و اقوال منقول از او نیز تصریح شده است، غالیان او را از پیشکسوتانِ خویش معرفی کرده‌اند. سوءاستفاده‌ی غالیان از نام و شخصیت وی باعث شده است برخی جابر جعفی را شبه‌غالی بدانند و او را از غالیانِ نیمه‌افراطی محسوب کنند. عده‌ای نیز او را به‌صراحت غالی معرفی کرده‌اند. حال آنکه با بررسی علل جرح وی نزد برخی رجالیانِ متقدمِ شیعه و با استناد به روایات وارده در مدح وی و اقوال فرقه‌نگاران متقدمِ شیعه در ردّ تهمت غلوّ از او، و نیز دقت در نوع روایات وی و توجه به امور باطنی در آنها که مستعد سوءاستفاده‌ی غلات است، می‌توان جابر جعفی را از اتهام غلوّ مبرّا دانست.